Autor: zenvampires

Veröffentlicht am

Imaginary Portraits

IMAGINARY PORTRAITS

We are proud to present Imaginary Portraits by Jahreakh Jarosław Klejnberg. 

Jahreakh Jarosław Klejnberg ia a writer (“Cud nad Wisłą”, 2005), cartoonist, patient, a little drug addict, anthropologist by vocation, music lover etc etc etc. 

All pics ©by Jahreakh Jarosław Klejnberg 

Born in 1970 in Swiecie.

Veröffentlicht am

On Blurring

On blurring

As is almost always the case, this is not intended to be a philosophical essay. It is more about pointing out a phenomenon or condition. However, the term “condition” is not the right term here. In this case, however, it can be interesting. I am interested in the current criticism of postmodernism and the idea that postmodern considerations have destroyed values. The question is whether the world would correspond to postmodernism’s postulations anyway. The general model in which we live and act recognizes black and white. It knows demarcations. It knows sharp divisions. However, the division is not always so clear-cut. It is permeable. Like postmodernism was.

In the movie:

Maybe it’s not about the blurriness. Or maybe it is. It’s about the blurring of what we see. Perhaps it’s about how we look at the movie. The blurriness in “Grand Tour” refers to the shots. The movie is set in the 20th century in a region that we would call the Far East. That’s what it’s about: It’s about a journey. However, the film’s images were taken in 2023. Therefore, we see the Far East as it is today. The scenes in the film blend with documentary footage. The boundaries disappear.

In anthropology:

The book The Dawn of Everything: A New History of Humanity, by David Graeber and David Wengrow, is precisely about blurring. It discusses how societies have changed their social orders multiple times. For example, societies transitioned from more authoritarian structures during the hunting era to more democratic structures afterwards. This change was not guided by values, although I’m still unsure what values entail, but rather by society’s pragmatic attitude towards the respective form. Since, as Malinowski wrote, the constitution is a cultural act, it can vary.

At war

What is it? The war? We have a certain idea of it: Missiles flying overhead. But we are currently discussing hybrid warfare. The invasion of “green men.” Or paralyzing infrastructure. This is done without the military or missiles. Without the “green men.” Exerting pressure. Perhaps creating fear? A war under the brimstone. Just a blur. Not in a postmodernist book. In reality.

Veröffentlicht am

On Fear

On Fear

We are doing something we have never done before. But there’s always a first time! Until now, we’ve always tried to publish new articles. We had an idea for this article. We had started writing down ideas and making initial notes. Yesterday, however, we realized that we had already published an article on this topic some time ago. In German. It was about fear. The topic is so relevant that we are repeating ourselves. This time, it’s in English. So it’s not really a repetition.

We need to talk about feelings. About emotions. About the one, perhaps. We should talk about fear. Fear is a very important experience for Europeans. We are raised with an ontology of fear. In other words, the world we inhabit as beings is full of fear, to paraphrase Heidegger.

1. Heidegger and Fear

I don’t want to analyze Martin Heidegger at this point. It would probably be too complicated. It would also take up too much space. Besides, perhaps I didn’t understand him. As always, these are just a few thoughts. Perhaps a suggestion. Or maybe not. 

Heidegger distinguishes between anxiety and fear. He says anxiety is what we feel before the unknown, before something we don’t know. Fear, on the other hand, is what we would feel if we knew what was coming. (Heidegger connoisseurs may forgive the abbreviation at this point; I am more concerned with the occurrence of the term than with the precise translation.)

Fear, then. Since we always stand before the horizon of knowledge and do not know what will happen or what tomorrow will be like, we can constantly remain in fear. 

Conversely, European culture has produced many “fearless” heroes, whose only merit was not being afraid of the future. 

The concept of time is not the only thing that gives us a tomorrow. It is the daily experience of life that makes Europeans fearful.

2. The fear of death

Death does not exist. We have banished it from our culture. When death is in the news, we are all horrified. It no longer plays a role in our daily lives. We have confined death, just as Kant once confined God. We now hope that we can escape death this way. Do Europeans also want to escape the fear of death? Heidegger wrote about this, too. 

The dilemma is that we cannot clearly describe when death occurs, either ontologically or medically. Medically speaking, perhaps it never occurs, which means we could live forever (connected to apparatuses that supply our bodies with everything vital). 

Thanks to death—and the unresolved problem of when it occurs—we have found the possibility of experiencing infinite fear.

3. And politics

Or should I say, religion? Europe, at least, is built on fear. For a long time, it served as a form of legitimization. Those who claimed to have contact with higher authorities (in the European narrative, it was gods) also determined the image of the afterlife. Therefore, they can also determine what we fear, even if it is something we will never experience. Heidegger is right that we cannot experience our own death, even though death marks the end of life.

4. And politics

We have written about this extensively. However, fear seems to be an effective political tool. When societies (and individuals) are afraid, they have difficulty making decisions, narrow their perspectives, and end up following simple solutions to complicated problems. As we have seen throughout history, leading with emotions does not produce good solutions. What should happen instead? Are European societies already so focused on fear that they expect it? This is not a political issue. These are simple questions because fear knows no left or right. Fear knows desired reactions.

5. And life in fear.

That’s what Europeans (and North Americans) are ultimately left with. Fear is their constant companion. This fear is both religiously and politically intentional, and ontologically explained, although I find European ontologies to be confused, to say the least. In other words, it’s a normal state. Religions, politics, and metaphysics have emerged from this state.

Veröffentlicht am

Jeszcze się raz obudzić V

Jeszcze się raz obudzić

We proudly present the fifth part of a text by Luiza Poznańska. She lives and works in Poznan and Sopot. The first one you can find here. The second one here. The 3rd here. The fourth here.

Nie mogła sobie przypomnieć tytułu. Ani nazwiska autorki. Tylko samo imię, Noami. Choć nie dalej jak dwa dni temu skończyła ją czytać. Pomyślała wtedy, że to zapowiedź jakiejś zmiany. Poważnej, ale nie wiadomo, czy na lepsze, czy na gorsze. Bo to był dzień dwójek, dwudziesty drugi dzień drugiego miesiąca dwa tysiące dwudziestego drugiego roku, i numerolodzy nie byli co do tego zgodni. Wiedzieli tylko, że coś ważnego się wydarzy. Ale co? Nieważne, teraz trzeba się przede wszystkim wysikać. I to natychmiast. Tylko jak? Może jeszcze raz się obudzić? Ale jak, jeśli już jest obudzona? Musiałaby pierw zasnąć, a na to nie pozwoli jej ten narastający hałas, który z jej pęcherza płynie. Niczym alarm, który się włącza, gdy reaktor dochodzi. Bo mu ciśnienie skacze, wartości krytycznej sięga.

Wyłączę to, pomyślała. I tak zrobiła. To znaczy nacisnęła wyłącznik, który w tym momencie namacała w kieszeni bluzy od pidżamy. Znaczy, włącznik. Jak się okazało. Bo nie poczuła ulgi. Zamiast tego najpierw głos. Jakieś słowa, po rosyjsku. Ich sens? Długo do niej nie docierał. A potem zobaczyła tę przykrą, wybotoksowaną mordę. Niby spokojna, ale pod powierzchnią buzująca jakimiś niekontrolowanymi emocjami, jakimś szaleństwem targana. Już od 2014 bała się tego narcystycznego psychola. Tak jak wcześniej tego swojego nauczyciela chemii z liceum. Po raz pierwszy zdała sobie sprawę, jak ci kolesie byli do siebie podobni. Również z wyglądu. Ten sam rodzaj gęby. Jak u jakiegoś ufoludka. Bo taka trójkątna, wąska i wydłużona. Niepokojąco goła. No i te oczy, jak u węża, zimne, nieruchome, nieprzeniknione. Wewnętrznie sprzeczne. Mające w sobie coś z weneckiego lustra i jednocześnie czarnej dziury. Niby szkliste, ale nie pozwalające światu się w nich przejrzeć. Czego się bała? Że mu coś w końcu puści. I go poniesie. To jego szaleństwo. Jak dziki koń. I doprowadzi do takiej katastrofy, że kamień na kamieniu nie pozostanie.

Spojrzała na wyświetlacz ponad obrazem. Kilka minut po piątej. Ni to noc, ni poranek. Przedłużona pora wilka. Czas, w którym ludzie najchętniej umierają. Czwarta fala pandemii. Albo może już piąta? Nieważne. Teraz nikt nie będzie o tym pamiętał. Teraz – teraz wszyscy będą się tylko chcieli obudzić. Albo chociaż zasnąć. Telefon wyleciał jej z ręki i z hałasem upadł gdzieś pod nogi. Nadal coś stamtąd mówił. Nadal po rosyjsku. Słowa układały się w sens, który nie miał sensu. Jak we śnie. Ale przecież to już nie był sen. Sprawdziła. Więc co robić? Nie mogła już dłużej czekać. Mięśnie zwieraczy odmówiły posłuszeństwa i zaczęła z impetem oddawać mocz. Wprost pod siebie, na podłogę. Na telefon. W instrukcji pisali, że wodoszczelny. Do iluś tam atmosfer. W iluś tam językach. Przez chwilę czuła się wolna.

Text ©Luiza Poznańska
Pics DALL•E
Prompts by Zenvampires

Veröffentlicht am

Ptaszki

Ptaszki

I don’t want to write about Bill Gates. And about the fact that humans could be replaced by AI. And then think about what happens to nature. Or what humans think nature is. Birds, for example. Or trees. No. I’m much more interested in the possibility of culture, of the additional reality, as Malinowski describes it, to influence our environment, even to duplicate it. And the definition of what we call nature. When machines start to generate the voices of birds and then play them through loudspeakers in our cities. Will that be nature?

Ptaszki (Birds). By Zenvampires Collective

0:00 / 0:00
Ptaszki
Veröffentlicht am

Offret

OFFRET

If you water a dead tree every day, one day it will live. It is a very beautiful story, but it is suddenly interrupted. And Alexander decides to make a sacrifice. A sacrifice so that everything remains as it was. When we read Heraclitus, we know that things will never be the way they were. But it’s not so much about Heraclitus as it is about how unexpected events change people’s lives. Sounds banal. And it’s about war. Because war brutally changes people’s behaviour. Also banal. And some (quite a few, if you look around Europe) would be prepared to make a sacrifice. So that everything stays as it was. They just don’t realize that sacrifice brings nothing. And that the river of Heraclitus is still flowing. 

Offret. By Andrei Tarkovsky. Not in the cinema. But maybe you can stream it.

Veröffentlicht am

Jeszcze się raz obudzić IV

Jeszcze się raz obudzić

We now present the fourth part of a text by Luiza Poznańska. She lives and works in Poznan and Sopot. The first one you can find here. The second one here. And the 3rd here. 

8.

Obudziła się gwałtownie łapiąc ustami powietrze, jak wyciągnięta z wody ryba. Znowu mokra całą, jakby się posiusiała. Oboma dłońmi trzymała się za głowę, jak ktoś, kto leży na podłodze, a nad nim stoi zgraja bandytów, którzy go kopią. Podczas gdy inni się z daleka przyglądają. Z mieszaniną przerażenia i niezdrowej fascynacji. Niektórzy protestują. Ale jakby pro forma tylko. Bez przekonania. Czy o tym właśnie śniła? Nie. Chyba nie. A zatem o czym? Nie mogła sobie przypomnieć. I dobrze, po co wspominać koszmary? Lepiej skupić się na rzeczywistości. Ta zaś przypominała o palącej potrzebie. A więc się nie posikała, tylko spociła. Dobre i to. Choć dziwne, pomyślała, jak potrzeba tak płynna może być jednocześnie paląca? Nieważne, bo jak czegoś zaraz z tym nie zrobi, to rzeczywiście się zleje. Wstała i ruszyła omackiem w stronę drzwi. To też ją zdziwiło, to słowo, omackiem. Zwykle tak nie mówi. Zwykle mówi po omacku. Nawet nie jest pewna, czy to omackiem to w ogóle poprawnie jest. Musiałaby zajrzeć do słownika. Tylko nie teraz. Nie zna tej formy, więc skąd się wzięła w jej głowie? Może ze snu? Albo to ona nie jest sobą? No i co to właściwie znaczy? Omackiem czy po omacku, czyli co, w ciemności? Przecież z tego, co pamiętała, zwykle śpi przy włączonym świetle. Bo przecież boi się ciemności. Ale pamięć, wiadomo, rzecz zawodna. Jak śnienie zmienna, ulotna. Naraz przypomniał jej się ten zapomniany, przed chwilą przerwany sen. Ten mężczyzna w garniturze, który był podobny do jej nauczyciela chemii z liceum. Straszny był typ z niego. Należał do partii i posługiwał się sowiecką nowomową. Nie lubił jej. Kiedyś osaczył ją na osobności i powiedział, że jeśli matka i ojciec nie potrafią jej wychować, to socjalistyczne państwo musi się tym zająć. Miał na myśli siebie. Ale nie tylko ona miała z nim kłopoty, wszyscy mieli. Jednej dziewczynie to nawet prawie wybił oko. Bo miał taki zwyczaj, żeby ludzi zaskakiwać. Żeby się bali.

Każdą lekcję rozpoczynał od odpytywania kogoś na stopień przy tablicy. Wszyscy przed tym trzęśli portkami. Albo sukienkami. Bo nawet ci, którzy całkiem nieźle sobie z tą chemią radzili, wymiękali, kiedy ciskał w nich, niczym przystrojony w kolorową spódniczkę z piór wojownik z buszu, dzidą. To znaczy niespodziewanym poleceniem. Zwykle wyglądało to tak: “Pazdro, numer 134. Odpowiedź proszę.” To wszystko, co mówił. Żadnych wyjaśnień. Każdy wiedział, że chodzi o zbiór zadań z chemii, którego autorem było jakiś Pazdro. Po kilku latach nieustannego wałkowania, cała klasa znała te zadania niemal na pamięć. Ale żeby pamiętać, jaka była treść tego akurat zadania, numer 128? I nie pomylić go z zadaniem numer 127 albo 129? To już mało kto potrafił. Dlatego wszyscy się modlili, żeby na nich nie padło. Chemik dobrze o tym wiedział, dlatego przeciągał tę chwilę, cieszył się ich strachem. Jak Dżugaszwili, syn Wissariona, na posiedzeniu komitetu bezpieczeństwa. Świr jeden. Teatralnym krokiem szedł między rzędami od tyłu klasy ku przodowi i mówił: A dziś do odpowiedzi pójdziesz – powtarzał, ale na nikogo na razie nie wskazywał. Napięcie rosło. Aż w pewnym momencie robił zwrot przez lewy albo prawy bark i strzelał palcem w jakąś nieszczęśniczkę. Albo nieszczęśnika. To znaczy gwałtownym gestem wyrzucał przed siebie rękę w wyciągniętym palcem wskazującym. No i raz tak się zdarzyło, że przesadził. Źle oszacował odległość i wetknął ten swój wstrętny paluch jednej z dziewczyn w oko. Tej najwyższej z nas.

Wszystko to w jednej chwili stanęło jej przed oczyma, kiedy szła przez ciemny pokój ku drzwiom. Na koniec przypomniała sobie to, co ten mężczyzna we śnie, podobny do jej nauczyciela, pisał na tablicy. Chwilę przedtem, zanim symbole chemiczne zmieniły się w słowny komunikat. W tamtej, sennej rzeczywistości, widziała wzór dokładnie, rozpisaną na atomy strukturę, ale nie potrafiła go rozpoznać. Teraz, choć samego wzoru już nie widziała, wiedziała, o co w nim chodziło – o płyn Lugola. Po awarii reaktora w Czarnobylu w 1986 roku nazywany przez dzieci radziecką coca-colą. Bo gorzki w smaku. I co, od tego się taka mokra zrobiła? Możliwe, bo nawet teraz wpadła w panikę, przypominając sobie tamte czasy. Tamten strach. Albo wcześniejszy. Strach, który towarzyszył jej narodzinom. Bo przyszła na świat w listopadzie 1962 roku. W decydującym momencie kryzysu kubańskiego. Kiedy świat od zagłady dzieliła chwila tak krótka, jak czas potrzebny na to, by pociągnąć za wajchę. Nacisnąć włącznik. Guzik uwalniający rakietę z ładunkiem jądrowym.

Pod wpływem paniki odruchowo rzuciła się do przodu. Jednak tam, gdzie spodziewała się znaleźć otwarte drzwi, natrafiła nosem na zamkniętą ścianę. Czyżby znowu drzwi były, pomyślała z irytacją, masując obolały nos, w innym miejscu? Nie dosyć tej zabawy? Odszukała włącznik i zapaliła światło. Rozejrzała się dokoła. Raz, drugi, trzeci. I jeszcze kilka razy. Po czym przetarła oczy ze zdumieniem. Uszczypnęła się w ramię, by sprawdzić, czy czasem nie śni. Ale wyglądało na to, że tym razem wszystko to już dzieje się na jawie. Jeśli takowa w ogóle istnieje. Bo zabolało. Tylko pokój nie wyglądał tak, jak w rzeczywistości powinien. Nie było drzwi. Żadnych drzwi. Na żadnej ze ścian. Ani okna nawet nie było. Jak w jakimś schronie. Dobrze, że chociaż ściany są. Bo bez tego byłoby zimno jak na Syberii. Dobrze, że prąd jest, że żarówka, bo bez tego nic by nie widziała. Nie jest przecież jedną z tych kobiet, z tej powieści o kobietach, które potrafią same z siebie generować energię elektryczną. Zadawać nią ból albo śmierć. W zależności od potrzeb. I dzięki temu zdobyć władzę nad facetami.

To be continued…..

Text ©Luiza Poznańska
Pics DALL•E
Prompts by Zenvampires

Veröffentlicht am

Jeszcze się raz obudzić III

Jeszcze się raz obudzić

Here we present the 3rd part of a text by Luiza Poznańska. She lives and works in Poznan and Sopot. The first one you can find here. The second one here.

5.

Obudziło ją jak zwykle światło. Oraz dokuczliwe parcie na pęcherz. Też jak zwykle. Jedyna odmiana to owo niepokojące pytanie, kto śpi z klamką w łóżku. To znaczy z łomem. Kto śpi z łomem w pościeli, z klamką w ręku. Jakoś tak. Słyszała je we śnie, lecz obudziła się, zanim poznała odpowiedź. Może zresztą nie miało być żadnej odpowiedzi? Może dlatego właśnie tak gwałtownie się obudziła? Ale nie czas teraz na takie pytania, pomyślała, bo terror nabrzmiałego pęcherza radykalnie zawężał pole walki. Jak zwykle więc wstała i skierowała się do drzwi. To znaczy chciała się skierować. Ale okazało się, że nie ma dokąd. Bo drzwi nie było. To znaczy były. Ale w innym miejscu. Jak zwykle. W tym, gdzie przedtem było okno. Tylko że to drugie, przy łóżku. Jak to możliwe? Nie wiem i nie będę się teraz nad tym zbyt głęboko rozwodziła, uznała, bo jeszcze chwila i się posikam. A poza tym pewnie i tak niczego mądrego nie udałoby się wymyślić. Bo nawet jeśli to nie jest możliwe, to co niby z tego? Jeśli i tak trzeba się z tym realnie zmierzyć. Jak z każdym problemem. Chwyciła łóżko, które blokowało dostępu do drzwi, pociągnęła. O dziwo, nie stawiało wielkiego oporu, dało się całkiem łatwo na bok odsunąć. Tak, że mogła podejść i pociągnąć za klamkę. Ale ta, mimo że ciągnęła energicznie, czegoś się nie dała. Co, znowu atrapa? Przyjrzała się uważnie. Nie, klamka prawdziwa, bez dwóch słów. Zebrała się w sobie i pociągnęła mocniej. I jeszcze raz, jeszcze mocniej. I chyba w końcu przesadziła. Bo klamka w odpowiedzi się urwała i została jej w dłoni. Dłoń wraz z zaciśniętą w niej klamką, resztą przedramienia, poleciała na podłogę. Toczyła się po niej z łoskotem, aż znikła gdzieś pod łóżkiem. Ten hałas znowu ją obudził.

6. 

Co to za raban, pomyślała, ale niczego nie mogła dostrzec w ciemności. Uświadomiła sobie, że potwornie chce jej się siusiu, i że to pewnie nie żaden hałas, tylko ciśnienie wewnętrzne ją obudziło, zmieniwszy tylko kanał percepcji zmysłowej z interoceptywnego na słuchowy, jak to się często w takich na pół rzeczywistych, na pół sennych sytuacjach zdarza. Wstała i podeszła do drzwi. Te, ku jej zaskoczeniu, owszem, były na swoim miejscu. Tyle że zamknięte. Dziwne, bo przecież nigdy nie zamyka na noc drzwi od pokoju. Bo po co by to miała robić? Przecież mieszkała sama. W dodatku nie mogła wymacać klamki. Bo i czym?

Przypomniała sobie, że przecież nie ma ręki. To znaczy ma, ale nie wiadomo, gdzie. Trzeba poszukać. Tylko jak, po ciemku? Właściwie, dlaczego tak tu ciemno? Czy to normalne? Trzeba zapalić światło. Choćby łokciem. Tylko czy włącznik nie znajdował się po drugiej stronie? Po drugiej, to znaczy po której? Co to w ogóle za pytanie? Po drugiej stronie czego? Ściany, drzwi, snu, łokcia?

Dosyć tego, zdenerwowała się. Dosyć tych bzdur. Dosyć mówienia do siebie. Zamknij się! – krzyknęła w końcu. Rozwścieczona płonnością tych apeli. Postanowiła się nie patyczkować, wziąć drzwi z zaskoczenia. Niewiele myśląc, natarła na nie z byka. To znaczy niezupełnie bykiem, bo barkiem uderzyła, żeby sobie nie rozbić głowy. Taki byk to ma twarde rogi, a ona co, włosy tylko. Farbowane, żeby siwego nie było widać. Raz, drugi, trzeci. Początkowo niewiele udawało jej się zdziałać. Lecz desperacja, napędzana coraz trudniejszym do wytrzymania ciśnieniem na pęcherz, rosła wyraźnie. No i za którymś wreszcie razem drzwi puściły. I to tak niespodziewanie, że wraz z nimi wyleciała z impetem na korytarz. To znaczy niezupełnie na korytarz. A raczej zupełnie nie na korytarz. Korytarza bowiem nie było. Niczego za tymi drzwiami nie było. To znaczy było, ale takie coś, co jakby niczym było. Otchłań jakaś bezdenna, przepaść, w którą leciała jak spadochroniarka, która właśnie sobie uświadomiła, że musiała zajść jakaś pomyłka. Bo ona przecież nie jest żadnym spadochroniarzem. I że najwyraźniej wypchnięto z samolotu niewłaściwą osobę. W dodatku bez spadochronu ani niczego, czego by się można było uchwycić. Czym można by spróbować to wszystko przywołać do porządku. Wyłączyć. Nawet łomu w garści.

7.

Obudziła się cała mokra. Ze strachu chyba, bo przecież się nie zsikała. Gdyby była się zsikała, to nie chciałoby jej się tak bardzo, jak jej się chciało. Ucieszyła się, że nawet obudzona w środku nocy potrafi myśleć logicznie. I że trzeba wstać i udać się do łazienki, zdecydowała. Podeszła do drzwi. Idąc jeszcze, zauważyła coś dziwnego. Nie, że drzwi zamknięte. Bo to też dziwne. Ale mniej. Bardziej zaniepokoiło ją to, co pod drzwiami zauważyła. Rosnącą kałużę jakiejś cieczy. Woda? Czyżby zostawiła otwarty kran w łazience? A może rura poszła? Coś wyraźnie sączyło się ze szpary między drzwiami a podłogą. Gorzej, bo kiedy się temu bliżej przyjrzała, woda tryskała już ze szpar po obu stronach drzwi, jakby korytarz po sufit był wodą zapełniony. Sięgnęła ręką do klamki, ale zamarłą wpół ruchu. Bo nie wiedziała, co zrobić, otworzyć, czy raczej przeciwnie, docisnąć skrzydło do futryny, napierając na nie całym ciałem.

Zanim zdążyła się zastanowić, drzwi za nią zdecydowały. Odskoczyły i uderzyły z taką mocą, że odrzuciło ją na środek pokoju. A po chwili potężna struga wlewającej się przez otwarte drzwi wody cisnęła nią dalej, o ścianę. Kiedy się ocknęła, krztusiła się wodą, w której się unosiła. Brakowało jej tlenu. Pomyślała, że to koniec. Że umiera. Zaczęła gwałtownie machać rękoma i płynąć w górę, lecz zanim zdołała się wynurzyć, z impetem uderzyła głową w sufit. Ten rozbił się na kawałki. Ucieszyła się, że ma taką mocną głowę. Bo inaczej kiepsko by to wyglądało. Spojrzała w górę i zamarła. Sufit był cały. To co, głowa jej się rozbiła? Zaczęła się macać po czaszce, ale wszystko wydawało się na swoim miejscu. Bólu też żądnego nie czuła. Spojrzała jeszcze raz pytająco na sufit, a ten na jej oczach zmienił kolor, z białego na czarny. Był teraz tablicą, na której jakiś mężczyzna, jak nauczyciel w klasie, coś pisał. Jakiś wzór. Nauczyciel wysoki, w ciemnym garniturze, twarzy nie widać, bo stał tyłem do niej, przodem do tablicy. Skąpy zarost na głowie, właściwie to prawie łysina. Miała wrażenie, że go zna, ale nie wiedziała skąd. Rozpoznawała symbole i już chciała je zamienić w jakiś sens, gdy naraz zniknęły i w ich miejsce pojawiły się na tablicy słowa. Albo się obudzisz i pójdziesz do łazienki, albo zmoczysz łóżko. Tak mówiły słowa. Po rosyjsku zapisane. Mężczyzna odwrócił się do niej twarzą i wtedy go rozpoznała. Poczuła paniczny strach.

To be continued…..

Text ©Luiza Poznańska
Pics DALL•E
Prompts by Zenvampires

Veröffentlicht am

More than just Lusterka

More than just Lusterka

In his functional theory, Malinowski argues that we should consider all aspects of a cultural phenomenon. Not just the symbols we receive. Sometimes, however, as in the case of a piece of music, we are not aware of the social circumstances. Of course, we, the listeners, could examine the context of the artists in order to examine not only the symbols but also the circumstances. 

On the one hand, we are not dealing with an unknown corner of the world (for some people it is indeed unknown, but that is not the point). 

And on the other hand, the links between modern (and modern here means in the present) music and traditional singing are well known. But they could tell us a lot about our culture. 

But we think it’s better to listen. And make up your own mind. Sw@da & Niczos. A duo. Music. A recommendation for this week. 

Veröffentlicht am

Jeszcze się raz obudzić II

Jeszcze się raz obudzić

Here we present the second part of a text by Luiza Poznańska. She lives and works in Poznan and Sopot. The first one you can find here.

3.  

Co jest, pomyślała z niepokojem, dlaczego w pokoju pali się światło? Czyżbym zapomniała je zgasić, kiedy kładłam się spać? Nie, to przecież niemożliwe. Nie zasnęłabym przy takim świetle. Ki diabeł więc? Rozejrzała się po pokoju, jakby szukała sprawcy. Ale w pokoju nikogo. Poza nią. Postanowiła zatem chwilowo odłożyć rozwiązanie tego problemu na później, bo chciało jej się siusiu. I to jak! Wstała i ruszyła do drzwi, i dopiero kiedy już niemal do nich doszła, zorientowała się, że doszła do czegoś, czego nie ma. To znaczy drzwi nie ma. To znaczy są, ale nie w tym miejscu, co zwykle. Znalazły się na innej ścianie. Nie na wprost łóżka, tylko po prawej. Tam, gdzie kiedyś okno było. W dodatku zamknięte. Podeszła i pociągnęła za klamkę. Ta, ku jej zdziwieniu, ani drgnęła. Jakby nie była klamką, lecz jakąś wykutą w metalu atrapą. Przyjrzała jej się dokładnie i stwierdziła, że rzeczywiście, że to atrapa. Znała się na tym, bo odebrała techniczne wykształcenie, a od jakiegoś czasu jako inżynier pracowała w sektorze zbrojeniowym, w firmie produkującej klamki i różne takie. Nie ma mowy, stwierdziła autorytatywnie, żeby się dała przekręcić, i że prędzej by ją urwać można było, gdyby tylko dysponować jakąś ponadludzką siłą. Albo łomem.

Właśnie, łomem. Że też jej to od razu nie przyszło do głowy. Wróciła do łóżka, pochyliła się i wyciągnęła łom spod kołdry. Solidny, długi, metalowy. Chwyciła go mocno w obie dłonie i wróciła z nim do drzwi. Stanęła nad klamką, uniosła łom wysoko ponad głowę. Już miała uderzyć, gdy naraz dotarła do niej cała absurdalna zagadkowość tej sytuacji. Skąd wziął się łom w jej łóżku? Kto śpi z łomem pod kołdrą? I przede wszystkim, skąd wiedziała, że go tam znajdzie?

Naraz przypomniał jej się ten sylwester sprzed lat. To znaczy dwa sylwestry. Ten pierwszy, z klamką. I drugi, z maseczką w tle i dystansem. To podczas tego drugiego nudziła się i zapisała to wspomnienie o pierwszym. “Misie noworoczne”, taki tytuł temu zapiskowi nadała. Brzmiał tak:

4. 

Ciekawe, jak to w tym roku będzie. Z tym Sylwestrem i witaniem Nowego. Niby coś niezwykłego, ale czy to po raz pierwszy? W 1981 też tak było. To znaczy podobnie.  W sensie, że nie wolno się było przemieszczać ani gromadzić. Bo ulice od 13 grudnia należały nocą do wojska. Wojna postu z karnawałem, komuny z Solidarnością i całą resztą. Imprezę urządzałyśmy sobie w kilka osób, w małym mieszkaniu typu m-4, w osiedlowym bloku. Niektórzy przynieśli ze sobą materace, bo myślałyśmy, że trzeba będzie do rana siedzieć. Siedzieć a potem leżeć, gdzie popadnie. Bo ta godzina, milicyjna czy jakaś. W ostatniej chwili ją odwołano. Na tę jedną noc. No ale w sumie, po co łazić po nocy? W dodatku po pijaku? 

Mimo pewnych obaw, bo wiadomo, czasy niewesołe, bawiłyśmy się jak zwykle. Czyli dobrze. Wtedy, 31 grudnia 1981 roku. Na całego, nie na żadne pół gwizdka. Szampańsko i z przytupem. I jak zwykle, któryś z sąsiadów w końcu zadzwonił po milicję. Pewnie ten ormowiec z parteru. Przyszli. Nie milicja, tylko żołnierze. Czyli tak bardziej na poważnie. Uzbrojeni. Ale bez hełmów. Normanie, w pluszowych czapkach z podniesionym daszkiem i wielkimi nausznikami, tasiemką pod brodą zawiązanymi. Dwóch przyszło, starszy i młodszy. Było już koło trzeciej. Zadzwonili do drzwi, ale nikt nie usłyszał. Więc nie było nawet: – Jeb, jeb! – Kto tam? – Harcerze. – O tej porze harcerze? Nie wierzę. – Otwieraj chamie, ZOMO nigdy nie kłamie. Zapomnieliśmy zamknąć, weszli sami. Na początku było trochę nieprzyjemnie. Bo kazali wyłączyć muzykę i takie tam. Jak to zwykle w takiej sytuacji. Ale żołnierz też człowiek, nawet jeśli reżimowy. A człowiek, wiadomo, zawsze spragniony. Zwłaszcza w sylwestrową noc. A nam wódki nie brakowało, właściwie to już wszyscy miałyśmy jej dosyć, więc dałyśmy im się napić. Usiadłyśmy z nimi przy jednym stole. Ten starszy był młodszy. To znaczy młodszy z dwóch żołnierzy był starszy rangą. Więcej miał tego gówna na ramionach. Znaczy belek czy czegoś tam. Był też dużo większy od tego drugiego, jakiś taki misowaty. I miły do tego, jak się szybko okazało. Swój chłop, jak to mówią. Choć prosty. Rozmawialiśmy o tym, jak to w wojsku jest. W ogóle i teraz, w stanie wojennym. Sypali anegdotkami i wychylali kieliszki, jakby w fabryce przy taśmie robili, machinalnie, raz za razem. Chyba dobrze się z nami bawili, zdjęli czapki, płaszcze i tak dalej. To znaczy dalej to właściwie nie pamiętam.

Obudziłam się wcześnie, jakimś ciemnym, zimowym świtem. Ciśnienie mnie obudziło i kazało szybko biec do łazienki. Szybko, ale też ostrożnie, by nie nadepnąć śpiących na podłodze. Kiedy się załatwiłam, wróciłam do pokoju. I tam mnie dopadł. Trampek w ryju, jak to chłopcy określali. Normalnie Sahara jakaś. Albo Błędowska. Kac mnie dopadł. Napić się, natychmiast! Tylko czego? Poszłam do kuchni, otworzyłam lodówkę. Wyglądało na to, że jakimś cudem wszystko nam się udało wytrąbić. W końcu gdzieś na podłodze znalazłam butelkę z niedopitym piwem. Bo puszek wtedy nie było. Mówiło się, że socjalistyczna gospodarka dobra jest w stali, ale tylko tej grubej, do czołgów. Produkcja cienkiej blachy, takiej jak do puszki z kokakolą, jakoś nam nie wychodziła. Podobnie jak produkcja tego napoju. Jakaś polokokta wychodziła, brunatna jak Miś. Film taki. Z tego samego, 1981 roku. To znaczy jak łycha z tego filmu. Ruda, jakby na myszach.

Wróciłam do pokoju, usiadłam w fotelu, podniosłam butelkę do ust. I wtedy ją zobaczyłam. Klamkę. Leżała na stole, tak po prostu. Pośród niedopitych kieliszków, pustych szklanek i butelek, nie do końca opróżnionych półmisków z ziemniaczanymi, jajecznymi, śledziowymi sałatkami, brudnych talerzy z niedokończonymi kromkami chleba z masłem. W skórzanej kaburze nanizanej na gruby, wojskowy pas z metalową klamrą. Usiadłam w fotelu, podniosłam, odpięłam, wyciągnęłam. Ciężka, jakby z prawdziwej stali była. Pewnie była. Czego się spodziewałam? Że z plastiku? Chłodna w dotyku i śliska. Jak jakiś wąż. Nigdy wcześniej nie miałam czegoś takiego w ręku. Otworzyłam usta, wsunęłam. Nie, co za pomysł! Wysunęłam, przed siebie. Wymierzyłem do żołnierza, który spał na kanapie. To znaczy obaj tam spali. Nie pamiętam, do którego konkretnie. Do obu naraz? Zastanawiałam się, czy ich strzelić. Choć może niezupełnie na serio – bo chyba wiedziałam, że tego nie zrobię. Nawet nie odbezpieczyłam. Nie widziałem też, czy trzeba przeładować. Ani jak to zrobić. Bo i skąd? Zajęcia z przysposobienia do życia obronnego mieli tylko chłopcy. Poborowi. Była to zatem raczej gra z wyobraźnią, zabawa, nie poważny pomysł. No bo jakbym ja, zadeklarowana pacyfistka, miała kogoś życia pozbawić? Nawet jeśli na to zasługiwał? Ale czy rzeczywiście zasługiwał? Przecież w sumie to prawie nic o nim nie wiedziałam. Ani o jednym, ani o drugim misiu. Więc bardziej chyba zastanawiałam się nad tym, próbowałam sobie wyobrazić, jak by to było, gdybym ich strzeliła. Co by to w moim życiu zmieniło? Albo w tej sytuacji tylko? Bo wszystko tu takie jakieś niedokończone, niejasne, niejednoznaczne – i naraz proszę – taki zdecydowany, definitywny akt na sam koniec. Jak seta mocnej wódy zamiast drinka z kolą. Jak wypchnięcie z pociągu tego obcego kolesia, przez Lafcadia, u Gide’a. Akt filozoficznej bezradności. Czyn bezzasadny, a zarazem zasadny, bo polityczny.

Tak sobie rojąc zasnęłam. Tak jak siedziałam, w tym fotelu. Pierwsze, co zobaczyłam, kiedy się obudziłam, to ten starszy. Nie wiekiem, tylko belkami. Ten niby bardziej miły. Stał z pałą nad moją głową. A ten młodszy chwycił mnie za klamkę. Od tamtej noworocznej nocy nic już nie było tak, jak kiedyś. Wszystko inaczej. Jakbym kimś innym się stała. Jakbym coś ważnego utraciła. A zarazem zyskała. Nie potrafię zdecydować. W każdym razie to był mój pierwszy raz, z tą klamką. Miałam wtedy 19 lat. I byłam piękna. Dziś, 31 grudnia 2020, to już pewnie pięćdziesiątka na karku będzie. I to z okładem. Z jednej strony, dużo się przez ten czas zmieniło. Z drugiej jednak, niewiele. Może nawet nic. Zwłaszcza te dwa sołdaty. Jak stali, tak dalej nade mną stoją. Gdzie tylko się obudzę, oni już tam są.

To be continued…..

Text ©Luiza Poznańska
Pics DALL•E
Prompts by Zenvampires

Unsere Themen
Archive

©Zenvampires 2022

Legales

Follow Us

See also

Cookie Consent mit Real Cookie Banner